Goede medewerkers voor beheer van de buitenruimte (BBR) vinden, is een uitdaging. Een oplossing hiervoor kan het intern opleiden van vakmensen zijn: van uitvoerend medewerker naar meewerkend voorman. Dat biedt perspectief voor bestaande medewerkers én trekt nieuwe medewerkers aan.
Bron: Stadswerk Magazine, 05/2025
Bij het maken van een strategische personeelsplanning stuitten Henk van Dijk (regiomanager BBR IJsselvecht) en Marjon van Rotterdam (P&O-adviseur) van ROVA op een uitdaging. Uit analyse bleek dat binnen vijf tot tien jaar onze meewerkend voormannen met pensioen gaan. Het is dus zaak om nieuwe mensen aan te trekken en de mensen die er zijn in de organisatie te behouden. Zo ontstond het idee om ze intern op te leiden.
Samen met partner IPC Groene Ruimte, opleidingsinstituut voor de leefomgeving, gingen Jan Pap (teamleider BBR) en Marjon van Rotterdam aan de slag om een opleiding op maat te ontwikkelen. Daar is een programma van 1,5 jaar, met 21 opleidingsdagen, uit gerold. “Die dagen gaan in de ochtend over de basiskennis die meewerkend voormannen moeten hebben. Denk dan bijvoorbeeld aan plantenkennis, projectmatig en klantgericht werken, leidinggeven en veilig en verantwoord werken. In de middagen leren de deelnemers hoe ze die kennis en informatie inzetten in de organisatie. Tijdens de opleiding komt de ene keer een beleidsmedewerker iets vertellen, dan weer een GIS-specialist of medewerker van het Klantcontactcentrum. Daardoor is de opleiding echt een eigen opleiding geworden”, geeft Marjon van Rotterdam aan.
Marjon van Rotterdam (P&O-adviseur bij ROVA): ‘De ene keer komt een beleidsmedewerker iets vertellen, dan weer een GIS-specialist of medewerker van het Klantcontactcentrum. Die variëteit maakt het echt tot een eigen opleiding.’
Voor het volgen van de opleiding hebben twaalf medewerkers uit Zwolle, Winterswijk en Oost Gelre een uitnodiging gehad. Alle twaalf zeiden volmondig ‘ja’. Om te kijken of de competenties van deze medewerkers aansluiten bij hun ambitie, zijn assessments afgenomen. Marjon: ”Daarbij ging het lang niet alleen op werk- en denkniveau, maar vooral ook om eigenschappen en ambities. Een meewerkend voorman is de motor van het team en zet zijn collega’s in hun kracht. Bovendien is het degene die tijdens werkzaamheden vragen beantwoordt van voorbijgangers en omwonenden. Ook intern is het belangrijk dat hij goed kan communiceren, want een meewerkend voorman is de schakel tussen de teamleider en zijn team.”
In het opleidingstraject zit ook een praktijkopdracht. Een deelnemer wordt bijvoorbeeld verantwoordelijk voor een stuk van een wijk. Daarin kan diegene alle opgedane kennis toepassen en moet hij zelf de planning, de werkzaamheden coördineren, binnen de financiële kaders blijven en kwaliteit leveren. Het gaat niet direct om het ‘perfecte’ resultaat, maar om de leermomenten.
De deelnemers ronden hun opleiding in juni 2024 af. “Onderdeel van een goede afronding is de praktijkopdracht. Hierin passen ze alle opgedane kennis in de praktijk toe. Daarna volgt een eindgesprek en, als alles goed is afgerond, volgt een uitreiking van certificaten. Hoewel de opleiding nog niet helemaal is afgerond, heb ik er wel vertrouwen in dat deze deelnemers gaan slagen”, geeft Marjon aan. Gedurende zo’n nieuw traject wordt steeds meer duidelijk. Marjon: “Hierdoor kunnen we een volgende keer een beter totaaloverzicht bieden van wat er komen gaat en weten we dat we in de organisatie en afstemming richting IPC nog wel iets kunnen bijschaven. Maar uiteindelijk gaat het dan wel om details. Voor nu hebben we zeker het idee om een tweede klas op te starten, per wanneer dat gaat gebeuren en met hoeveel deelnemers weten we nu nog niet. Met deze interne opleiding hebben we iets bijzonders neergezet dat past bij onze kernwaarden en aansluit op de uitdagingen van de arbeidsmarkt.”
Patrick Bisschop doet de opleiding tot meewerkend voorman.
“Ik heb de ambitie om meer te doen dan alleen uitvoerend werk. De functie van meewerkend voorman is uitdagend. Wat me er mooi aan lijkt, is dingen signaleren en het vervolgens zelf kunnen regelen. Ik zie het werk liggen en vind het leuk om die dingen vervolgens op te pakken en daar verantwoordelijk voor te zijn. In de opleiding zijn we tot nu toe bezig geweest met menstypen en hoe je met verschillende mensen omgaat, ecologisch maaibeleid en biodiversiteit, VCA en planten- en bomenkennis.
Tijdens de opleidingsdagen sparren we als collega’s ook met elkaar. En we leren van elkaar en ontdekken ook andere expertises binnen onze organisatie. De een weet alles van maaien en de ander van bomen. Heel interessant.
Ik vind het prachtig dat ik deze kans krijg. Moet je eens kijken wat een tijd en energie onze organisatie erin investeert. Ik ben heel blij dit te mogen doen.”
Ronald van der Velden (trainer groenvoorziening en groenbeheer) en Dirk Jan Mosselman (opleidingsadviseur) van IPC Groene Ruimte zijn vol lof over de opleiding. “Maatwerkopleidingen zijn bij ons aan de orde van de dag, maar déze opleiding is uniek”, zegt Mosselman.
“ROVA werkt met dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s, red.) en dat is wat anders dan de dichtgetimmerde bestekken waarmee de meeste aannemers werken”, steekt Mosselman van wal. “Hierdoor is er meer ruimte voor eigen inzicht en daar moeten de meewerkend voormannen hun weg in leren te vinden.”
Mosselman prijst vooral de wederzijdse betrokkenheid van medewerkers en directie. “Op de eerste lesdag deelde de regiomanager de visie van de organisatie met de deelnemers. Dat zorgt voor betrokkenheid; met zijn allen weten ze waar ze voor gaan.”
Die betrokkenheid en gedrevenheid zien de docenten ook terug tijdens de lessen. “Van hen hoor ik iedere keer weer dat de deelnemers zo gemotiveerd zijn en al veel basiskennis hebben”, zegt Van der Velden.
Van der Velden vervolgt: “Ook stellen de deelnemers zich open en kwetsbaar op, ze willen van elkaar leren. Als het om communicatie gaat, begint het bij jou als persoon. Zodoende kwamen er in die training allerlei persoonlijke dingen ter sprake. Ik vind het mooi dat ze daarover het gesprek aangaan met elkaar. Dat is ook een belangrijk stap richting een leidinggevende functie.” “Ja, ik denk echt dat dit traject kundige, betrokken en volwaardige voormannen oplevert”, sluit Mosselman af.
