Name: IPC Groene Ruimte
Price range: $

Elke euro die we nu investeren in natuur, bespaart later

Onlangs schreef het Rode Kruis in een opiniestuk dat nu investeren in natuur, 16 euro bespaart aan noodhulp later. De strekking is glashelder: relatief simpele en goedkope natuurinvesteringen vandaag, levert ons een hoop op in de toekomst. Dit geldt wereldwijd, maar ook zeker in Nederland. In dit blog vertellen we hoe dat zit.

Het Rode Kruis stelt dat als we nu niets doen, in 2050 ongeveer 200 miljoen mensen afhankelijk zijn van humanitaire hulp vanwege extreem weer. Wat zich in andere delen van de wereld voltrekt, speelt zich in kleine mate ook af in Nederland. Als we nu niet investeren in natuur, raken ecosystemen verder ontwricht en verliezen we waardevolle diensten die de leefomgeving gezond houden voor mens en dier.

Deze ecosysteemdiensten zijn afhankelijk van allerlei factoren, zoals biodiversiteit. Een rijkdom aan soorten binnen een ecosysteem zorgt namelijk voor veerkracht en het vermogen om verschillende diensten te leveren, zoals bestuiving, waterzuivering en voedselproductie.

Een rijkdom aan soorten binnen een ecosysteem zorgt voor veerkracht en het vermogen om verschillende diensten te leveren

Wat zijn ecosysteemdiensten?

Ecosysteemdiensten kent twee varianten. Dat zijn:

Geredeneerd vanuit de mens: het ecosysteem levert diensten aan de mens. Dit perspectief ziet de mens als de ontvanger van de voordelen van het ecosysteem. Tegelijkertijd is er een groeiende verschuiving gaande naar een benadering waarbij de mens zichzelf steeds meer ziet als onderdeel van de natuur, in plaats van alleen als gebruiker.
Geredeneerd vanuit het systeem: in een leefomgeving waar verschillende organismen elk hun rol en plaats hebben, vindt een uitwisseling van diensten tussen hen plaats. Daarom hebben we bij IPC Groene Ruimte bijvoorbeeld in de opleiding European Tree Manager een opdracht over de ecosysteemdiensten die bomen leveren aan het héle ecosysteem en niet alleen aan de mens.

Als we ecosysteemdiensten vanuit het perspectief van de mens bekijken, kun je denken aan:

Producerende diensten: Dit zijn de tastbare producten die ecosystemen leveren, zoals voedsel, drinkwater, hout, vezels en medicijnen.
Regulerende diensten: Deze diensten helpen bij het reguleren van milieuomstandigheden, zoals klimaatregulatie, waterzuivering, bestuiving van gewassen, erosiebestrijding en de regulering van ziekten en plagen.
Ondersteunende diensten: Deze diensten zijn fundamenteel voor het bestaan van andere ecosysteemdiensten. Ze omvatten processen zoals bodemvorming, fotosynthese, nutriëntenkringloop, en de waterkringloop. Zonder deze ondersteunende diensten zouden de andere soorten ecosysteemdiensten niet kunnen bestaan.

4 V's onder druk

Elk dier, insect, micro-organisme, plant of schimmel heeft een natuurlijke leefomgeving waar de soort de juiste omstandigheden vindt om te overleven, zich voort te planten of voedsel te vinden, net zoals wij dat als mens ook hebben. Dit zijn voorwaarden die een soort nodig heeft, dit noemen we in onze trainingen ook wel de 4 V's: voedsel, vocht, voortplanting en veiligheid.

Wereldwijd, maar ook in Nederland, staat de natuurlijke leefomgeving voor veel soorten onder druk. Dit komt omdat het in een gebied ontbreekt aan bepaalde criteria. Zoals:

Abiotiek/gebiedsspecifieke vegetatie
Structuurvariatie
Gelaagdheid
Gradiënten
Watergebonden criteria
Variatie in flora
Schuilplekken
Verplaatsingsmogelijkheden (blauw/groene verbindingen)

Klassiek voorbeeld van slechte criteria zijn monocultuur-landschappen. Hierdoor is een omgeving alleen interessant voor een zeer select groepje planten, insecten, dieren en/of schimmels. Omdat de omgeving verder niet interessant is voor vele andere soorten, ontbreekt het aan natuurlijke vijanden waardoor enkele soorten zich vergrijpen aan de vegetatie. De kans op het ontstaan van ziektes en plagen is daardoor zeer groot.

Landschappen met voldoende structuurvariatie, gelaagdheid en gradiënten zuigen water op als een spons en houden het hemelwater lokaal vast wat goed is om droogte te voorkomen.

Pak de oorzaak aan, niet het gevolg

Elke euro die we nu investeren, moeten we dan ook stoppen in het aanpakken van de oorzaak waardoor ecosystemen ontwrichten. Dat betekent investeren in het scheppen van de juiste voorwaarden met een rijkdom aan soorten als resultaat. Die op haar beurt veerkracht biedt in ecosystemen en daardoor ecosysteemdiensten mogelijk maakt voor het héle ecosysteem.

Waarom doen we dit dan niet?

Omdat symptomen bestrijden van klimaatverandering zichtbaarder zijn dan het aanpakken van de bron. Het duurt langer voordat je resultaat ziet en als mens zien we graag dat iets direct opgelost wordt. Maar de natuur doet niet aan 'quick fixes' en is gebaat bij duurzame investeringen.

Hoe jij het verschil kan maken

In de opleiding Adviseur Biodiversiteit & Klimaat leer je over de basisprincipes van biodiversiteit en klimaat, natuurlijke processen, maar ook over wetgeving, politiek en communicatie. Als laatste leer je een omgevingsanalyse van een zelf ingebrachte casus te maken. Deze opleiding neemt 16 dagen in beslag, waarna jij dé specialist bent op het gebied van biodiversiteit en klimaatverandering.

Ben je in je werk meer gericht op boomverzorging en boombeheer? Overweeg de opleiding European Tree Manager. In deze opleiding is veel aandacht voor duurzaam boombeheer in combinatie met beleid.

Ook Adviseur Biodiversiteit & Klimaat of European Tree Manager worden?

Laat je scholen

Naar opleidingen